تیتر20 - گسترش مناطق آزاد در ایران با رویکرد تجاری-صنعتی، این روزها با افزایش تمایلات فرهنگی به گردشگری سبز، گردشگری صنعتی، گردشگری مذهبی و… وارد مرحله تازهای شده است.
منطقه آزاد اروند از امتیازاتی چون مجاورت در مرز ایران و عراق، دسترسی استراتژیک به آبهای بین المللی (رودخانه اروند و خلیج فارس)، برخورداری از فرودگاه بینالمللی آبادان، بهره مندی از اسکلههای تجاری و تفریحی و نزدیکی به مرز شلمچه برخوردار است.
این ویژگی ها، امتیازات استراتژیک منطقه آزاد اروند را به عنوان پل ارتباطی ایران و عراق بر سر مرز کلیدی شلمچه، افزایش داده اند.
منطقه آزاد اروند، در نزدیکی با شهر استراتژیک بصره، دست بالا را در تجارت میان ایران و عراق بازی میکند؛ به گونهای که گردشگران عراقی راحتتر از هر نقطه ای، میتوانند وارد اروند ایران شوند.
کالاهای ارزان قیمت، به دلیل معافیتهای گمرکی و مالیاتی یک برگ برنده در رابطه گردشگران عراقی با منطقه آزاد ارس محسوب میشود. اما گردشگری ارس تنها در این امتیازات خلاصه نمیشود.
طبیعت بکر و آرامش بخش اروند
مزارع و جنگلهای گیاهی کمیاب از مناظری هستند که گردشگران را در سفر به اروند جذب میکنند. گیاهان آبزی و نیمه آبزی برای هر منطقهای توریست میآورند اما در اروند، سایر گونهها مانند نی، لویی و جگن هم وجود دارند که بخش خشکتر طبیعت را به دور بخشهای آبزی، گرد آورده اند.
این گونهها انواع رنگها را وارد طبیعت اروند و مناطق همجوار آن کردهاند تا چشمان توریستها از زیبایی مسخ شوند.
صید ماهی و قایقرانی بر بستر اروند، جذابیتهای منطقه را صدچندان کرده اند. اسکلههای تفریحی، امکان پهلوگیری قایقهای تفریحی و ماهیگیری را فراهم ساخته اند.
اما جذابیت اروند در قایقرانی بسیار بیشتر است. این امر تنها به لطف دسترسی اروند به خلیج فارس به دست آمده است. البته منطقه آزاد، مراکز آموزش قایقرانی را هم ایجاد کرده است.
در همین حال، امکانات تامین سوخت برای قایقها در اسکلهها و بنادر فراهم شده است تا قایقرانها و همراهان آنها بتوانند بین اسکلهها پهلو بگیرند و از ماهی گیری و سیاحت دریایی لذت ببرند.
حس آرامش و خنکی در گرمای اروند
گردشگران برای لذت بردن از پیاده رویهای عصرگاهی، میتوانند در مضیفها مستقر شوند و از محیط خنک آن لذت ببرند.
مضیف با استفاده از نی و چوب ساخته میشوند. سقف مضیف به گونهای است که موجب خنک ماندن محیط در گرمای نیمه اول سال میشوند.
مضیفها در جزیره مینو هم گسترش یافته اند، تا پذیرایی گرم عربی را برای میهمانان، بر بستر اروند رود رقم زنند. مضیف دیراوی، از جمله مورد توجهترین میهمان سراهای عربی «اروندرودان» است.
ضیافت عصرگاهی اروندرود با چاشنی خرید
نزدیکی به بلوار ساحلی خرمشهر از دیگری مزایای منطقه آزاد اروند است. لذت بردن از پیاده روی عصر گاه با چاشنی قهوه عربی و تماشای غروب از خط ساحلی رودخانه اروند، بسیاری را سحر میکند.
برگزاری مراسم و جشنهای محلی در حاشیه بکر اروند رود ضیافت خانوادگی گردشگران را تکمیل میکند. دسترسی به بازارهای محلی هم از همین نقطه محیا میشود.
اما در اروند، شبکه بازارهای محلی بسیار گسترده است. بازار بزرگ اروند دسترسی به پوشاک، لوازم الکترونیکی، مواد غذایی، لوازم خانگی و کالاهای وارداتی را فراهم میسازد.
در مجاورت منطقه آزاد، امکان دسترسی به بازار محلی آبادان وجود دارد. با این وجود، بازار ساحلی اروند دسترسی خوبی را برای کالاهای وارداتی فراهم میسازد.
بازار شبانه اروند، بازار صنایع دستی اروند، بازار مرزی شلمچه و بازار ماهی فروشان اروند، شبکهای از بازارهای روزانه و شبانه را برای بهره مندی از کالاهای داخلی و خارجی فراهم میسازند.
تور سبز مانگرو
در نزدیکی منطقه آزاد، میتوانید از جنگلهای حرا (مانگرو) و تنوع زیستی آن لذت ببرید و با گردشگری سبز آشنا شوید.
حرا، در یک کلام، گوهری سبز در آغوش خلیج فارس است؛ مکانی که درختان مانگرو با ریشههای پیچ و تابخورده، خلیج فارس را زینت کرده اند.
لمس محیط فرهنگی آبادان
آبادان در تاریخ ایران، همیشه تنوع فرهنگی را بازتاب میداد. در کمتر نقطهای از ایران میتوان فرهنگهای عربی، آفریقایی، انگلیسی و هندی را در غذاها، ادویهجات و معماری خانههای روستایی، دید.
سفر به منطقه آزاد اروند این فرصت را هم فراهم میسازد که با فرهنگهای زیرپوست آبادان آشنا شوید. خانههای آفریقایی تباران یکی از جاذبههای گردشگری آبادان است.
ریتمهای آفریقایی در موسیقی محلی را میتوان هنگام نوشیدن یک فنجان چای هندی (چای کرک محلی) یا قهوه عربی شنید.
راه دیگر برای لمس آبادان در نزدیکی منطقه آزاد اروند، رجوع به بازارهای نزدیک به منطقه است. با قدم زدن در بازار مرکزی آبادان که فاصله زیادی با منطقه ندارد، عطر خوش ادویهها و گیاهان معطر از دکههای کوچک و رنگارنگ به مشام میرسد.
روستاهای در حاشیه رودخانه
سه رودخانه اروند، بهمنشیر و کارون کانونی از روستاها را بر بستر خرمشهر حیات بخشیده اند. روستای معاف در حاشیه کارون، روستای حیر در حاشیه اروند رود و روستای سادات آباد در کنار بهمنشیر و نخلستانهای بکرش، زندگی بر بستر جریان آب هستند.
فرصت خرید ته لنجی
خرید همیشه یک انتخاب ویژه در سفر به منطقه آزاد اروند است و نمیتوان دست خالی برگشت. انواع بازار از قبیل ساحلی، ته لنجی، کویتی، بازار بزرگ و مجتمع تجاری (مال) در دسترس هستند.
در بازار ته لنجی، کالاهای متنوعی از جمله پوشاک، لوازم الکترونیکی، لوازم خانگی، عطر و ادکلن، اسباب بازی و محصولات آرایشی و بهداشتی قابل تهیه هستند.
معافیتهای گمرکی و مالیاتی قیمت کالاهای ته لنجی را کاهش دادهاند تا با هر درآمدی بتوان اجناس وارداتی را خرید.
هتل ها، مراکز اقامتی و رستورانهای اروند
از اقامت گاههای بوم گردی تا هتلهای ۱ تا ۵ ستاره و مراکز میهمانپذیری درجه ۱ تا ۳ در منطقه آزاد اروند و مناطق نزدیک و اطرف آن در دسترس گردشگران قرار دارند. یکی از معروفترین بوم گردیها در باغ طالبی قرار دارد.
اگر اقامت از جنس لمس زیست بوم را میخواهید، بهترین گزینه اقامتگاههای بوم گردی است که بر روی رودخانه و در میان نخلستانها قرار گرفته اند.
در رستورانهای اروند میتوانید قلیه ماهی، سمک مشوی (ماهی کبابی)، حمیص (حمص)، مچبوس (مجبوس)، برنج دیشو و سایر خوارکیهای تازه بومی را در کنار صبحانه محلی که شامل ارده محلی و حلوا ارده مخصوص جنوب (ارده کشی) میشود، مزه کنید.
رستورانهای دارای غذاهای تازه محلی، در نقاط مختلف مانند احمدآباد آبادان، امیرآباد خرمشهر و بلوار ساحلی خرمشهر یافت میشوند و به هیچ غذایی هم دست رد نمیزنند.
لزوم توسعه پایدار
منطقه آزاد اروند، همه آنچیزهایی که یک فرهنگ را شکل میدهند، در اختیار دارد. اما توسعه صنعتی منطقه، چندان به توسعه محلی و زیست بوم محور بر اساس گردشگری سبز، اعتنا نکرده است.
زیرساختهای منطقه هنوز آنچنان که باید، با فرهنگهای بومی منطقه خو نکردهاند و بوروکراتیک و بالا به پایین هستند.
لازم است که دولت در سیاستهای منطقه آزاد و پیوستهای فرهنگی آن، جوامع محلی و زیست بوم را محوریت توسعه قرار دهد تا منطقه به توسعه پایدار دست یابد.
توسعه پایدار، منجر به افزایش درآمد محلیها از طریق اکوتوریسم و سایر اشکال گردشگری سبز میشود؛ امری که در نهایت حذف تبعیضها را به دنبال دارد و رنگ و بوی اجتماعی و مردم دار به سیاستهای حاکمیتی میبخشد.